Kwas foliowy, zwany również folacyną, to
rozpuszczalna w wodzie witamina B9. Kwas foliowy jest wykorzystywany przez
nasze komórki do produkcji tymidyny, adeniny i guaniny – trzech
nukleotydów potrzebnych do tworzenia DNA. Ma decydujący wpływ na system nerwowy
i mózg. Bierze udział w procesach krwiotwórczych. Niedobór tego
składnika może przyczynić się do wad ośrodkowego układu nerwowego (OUN)
dziecka, rozszczepu warg i podniebienia, wad serca, układu moczowego,
przedwczesnego porodu oraz powodować zbyt niską masę urodzeniową dziecka.
U kobiet niewystarczająca ilość kwasu foliowego w diecie może
prowadzić do niedokrwistości megaloblastycznej, w wyniku nieprawidłowego
wydłużonego dojrzewania czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Jeśli brakuje
kwasu foliowego w diecie, już po czterech miesiącach wyczerpują się jego
zapasy w organizmie. Matczyne niedobory kwasu foliowego mogą powodować
spowolnienie wewnątrzmacicznego wzrostu płodu. Dzieje się tak poprzez
zahamowanie tworzenia kwasów nukleinowych oraz podziałów komórkowych. Ostatnie
badania przeprowadzone z udziałem dużej grupy dzieci (85 176)
wykazały, że suplementacja kwasem foliowym w okresie przedkoncepcyjnym
wiązały się z mniejszym ryzykiem zaburzeń autystycznych.
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje
suplementację kwasu foliowego przynajmniej na sześć tygodni przed koncepcją do
trzeciego miesiąca ciąży włącznie. Dawki 0,4 mg na dobę obniżają ryzyko wad
cewy nerwowej u dziecka o 72%. Pozostałe przypadki wystąpienia wad
OUN u dzieci mają inną przyczynę. Dawkę suplementacyjną należy zwiększyć
w przypadku występowania niedokrwistości megaloblastycznej, wcześniejszej
antykoncepcji hormonalnej, stosowania leków przeciwpadaczkowych,
u palących i osób z otyłością oraz u kobiet z hiperhomocysteinemią
(podwyższonym stężeniem homocysteiny) w wyniku mutacji MTHFR. Mutacja ta
występuje u 30-40% osób populacji europejskiej. Podwyższone stężenie
homocysteiny w organizmie przyszłej mamy może wpływać na bezpośrednie
uszkodzenie komórek śródbłonka oraz ogólne nasilenie procesu zapalnego. Nadmiar
homocysteiny może gromadzić się w komórkach zarodka i przyczyniać się
do wystąpienia wad cewy nerwowej, układu moczowego, sercowo-naczyniowego oraz
rozszczepu podniebienia i warg u płodu. Nadmierne stężenie homocysteiny
u kobiet w ciąży może być związane z rozwojem licznych powikłań,
w tym poronień nawracających, porodu przedwczesnego, obumarcia
wewnątrzmacicznego, hipotrofii płodu (wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu
płodu), przedwczesnego oddzielenia łożyska, stanu przedrzucawkowego. Foliany
regulują przemianę homocysteiny, dlatego warto zadbać o ich odpowiednie
dawki w diecie. U mam posiadających zmutowane geny proponuje się
suplementację metafoliną (zredukowaną formą folianów), która w odróżnieniu
od kwasu foliowego bezpośrednio wchłania się i jest transportowana do
krwiobiegu. Z racji zaburzonych przemian folianów dawki suplementacji
powinny być dobrane indywidualnie. W niedokrwistości megaloblastycznej,
hiperhomocysteinemii wyższe dawki niż 5 mg kwasu foliowego na dobę można stosować
pod kontrolą stężenia folianów we krwi.
Dr n. med. Jakub Rzepka, specjalista
ginekologii i położnictwa, podkreśla, że w sytuacji, jeśli
w rodzinie występowały wady cewy nerwowej (np. rozszczep kręgosłupa),
zalecana dawka kwasu foliowego to 4 mg na dobę. W przypadku schorzeń
neurologicznych dawkę warto skonsultować z lekarzem, gdyż przyjmowanie
niektórych leków wymaga dodatkowej suplementacji kwasem foliowym.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz